منشور نبونید !؟

منشور نبونید:

نبونید (نَبونیدوس) آخرین شاه در سنت پادشاهی بابل است که پس از شکست از کورش هخامنشی، به پادشاهی او و استقلال کشورش پایان داده می‌شود. او به مدت هفده سال از سال ۵۵۶ تا سال ۵۳۹ پیش از میلاد شاه بابل بود.

نبونید، روحانی (و بقولی فرماندارزاده‌ای) بود که بدون تبار شاهانه و با گزینش مجمع روحانیان به پادشاهی انتخاب شده بود. مادر او کاهن نیایشگاه سین (خدای ماه) در شهر سیپار بود و خود او نیز به پیروی از مادر، شیفتگی و دلبستگی فراوانی به خدای ماه داشت.

این دلبستگی شدید به سین و دوری گزیدن از پرستش مردوک به عنوان خدای بزرگ که از محتوای منشور او هویدا است، واکنش‌ها و نارضایتی‌هایی را در بابل فراهم آورده بود.

نسخه‌های متعدد منشور استوانه‌ای شکل نبونید که در حدود سال‌های ۵۵۵ تا ۵۴۰ پیش از میلاد نوشته شده‌اند، از نیایشگاه شمس در شهر سیپار و نیز از کاخ سلطنتی در شهر بابل بدست آمده و از نظر شکل و مضمون تقریباً مانند یکدیگر هستند. هر یک از آنها در سه ستون به خط و زبان بابلی نو (آکدی) و ۵۱ سطر نویسانده شده است.

یکی از این نسخه‌ها در موزه برلین و دستکم یکی از آنها در موزه بریتانیا در لندن نگهداری می‌شود. نسخه لندن توسط باستان‌شناس کلدانی به نام هرمز رسام (که یابنده منشور کورش نیز بود) در شهر سیپار پیدا شده است. این کتیبه ۲۳ سانتیمتر طول و ۹ سانتیمتر قطر دارد و با شماره ANE 91109 در قفسه ۱۲ از گالری ۵۵ موزه بریتانیا نگهداری می‌شود.

در این کتیبه، که در سال سیزدهم پادشاهی او (۵۴۳ پیش از میلاد) و چهار سال پیش از غلبه کورش نوشته شده، نبونید به شرح بازسازی سه نیایشگاه می‌پردازد: نیایشگاه اِهلهول در شهر حران برای سین مردخدای ماه؛ نیایشگاه اِبباردر شهر سیپار برای شمس مردخدای خورشید؛ و زیارتگاهی برای آنونیتی بانوخدای جنگاوران.